Alimenty na dziecko – wszystko co chcesz wiedzieć na ten temat

Częstym problemem prawnym jest wyegzekwowanie spełnienia obowiązku alimentacyjnego ojca względem swojego dziecka. Co zrobić, kiedy ojciec dziecka nie chce dobrowolnie łożyć środków pieniężnych na rzecz utrzymania dziecka?
W pierwszej kolejności należy wskazać, że obowiązek alimentacyjny ojca dziecka istnieje obojętnie czy dziecko pochodzi ze związku rodziców uregulowanego prawnie (małżeństwa) czy też nie. Oczywiście wspomniany wyżej obowiązek dotyczy w takim samym stopniu obojga rodziców. Niestety zdarza się często, że dziecko przebywa (mieszka) wyłącznie z matką a ojciec jest niezainteresowany jego losem i nie zamierza dobrowolnie spełniać swojego obowiązku względem matki i dziecka. Stąd niniejszy artykuł traktuje o sposobie wyegzekwowania alimentów od ojca dziecka. Natomiast, wskazane w nim uwagi, w takim samym stopniu dotyczą sytuacji, gdy to ojciec wychowuje dziecko a matka nie chce go wspierać.
Czym jest obowiązek alimentacyjny?
Jak wskazuje przepis art. 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO) na obowiązek alimentacyjny składa się obowiązek dostarczania środków utrzymania , a w miarę potrzeby także środków wychowania . Obowiązek alimentacyjny można spełniać zatem zarówno w pieniądzu, jak i w naturze, lub przemiennie. O tym w jaki sposób będzie on spełniony decyduje sytuacja życiowa, w jakiej pozostają rodzice i dziecko.
Kiedy można żądać alimentów na rzecz dziecka – przesłanki
Alimentów na rzecz dziecka można żądać od drugiego rodzica, jeżeli dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie , chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Wysokość alimentów – od czego zależy?
Wysokość alimentów orzeczonych przez sąd na rzecz dziecka zależy od kilku przesłanek. Pierwszą z nich stanowią usprawiedliwione potrzeby dziecka , rozumiane jako potrzeby, których zaspokojenie zapewni dziecku normalne warunki życia i rozwoju. Do usprawiedliwionych potrzeb dziecka , które należy zaspokoić należą zatem: zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych, pomocy naukowych, odzieży, wyżywienia. Rodzic ubiegający się o nałożenie na drugiego rodzica obowiązku uczestniczenia w tych kosztach powinien przedstawić dowody potwierdzające wysokość ponoszonych kosztów.
Decydując o wysokości świadczeń alimentacyjnych, sąd weźmie również pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej , rozumiane jako nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście przez nią uzyskiwane, lecz także te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki. Zatem w przypadku ukrywania przez rodzica dziecka majątku , czy świadomego nie podejmowania pracy zarobkowej, sąd zasądzi alimenty biorąc pod uwagę, nie rzeczywiste zarobki, ale możliwości osiągania większego wynagrodzenia.
Ostatnią z przesłanek, jaką sąd weźmie pod uwagę ustalając wysokość alimentów jest kwestia, czy zobowiązany rodzic czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka. Brak zainteresowania dzieckiem i nie utrzymywanie z nim kontaktu spowoduje najprawdopodobniej orzeczenie o wyższej kwocie alimentów , z uwagi na fakt, że cały ciężar związany z wychowaniem dziecka spoczywa na drugim rodzicu.
Alimenty na dziecko pełnoletnie
Obowiązek alimentacyjny nie wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości czy też zakończenia przez niego określonego etapu edukacyjnego. Kwestię czy na rodzicach nadal spoczywa obowiązek alimentacyjny względem dziecka determinują możliwości dziecka dotyczące samodzielnego utrzymania się. Należy jednak pamiętać, że jak wskazuje art. 133 § 3 KRO rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego , jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Sądowa procedura dochodzenia alimentów
W sprawach o alimenty właściwy miejscowo jest sąd rejonowy, w obrębie działania którego zamieszkuje dziecko (osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego) lub sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej (stronie przeciwko której wnoszony jest pozew) – wyboru sądu dokonuje rodzic wnoszący pozew. Aby rozpocząć procedurę przed sądem należy wnieść do wskazanego wyżej sądu pozew o zapłatę alimentów skierowany przeciwko osobie zobowiązanej. Powodem w sprawie będzie dziecko zastępowane przez tego rodzica , który zdecydował się wnieść pozew. Sąd przeprowadza rozprawę, na której przesłuchuje strony, świadków i przeprowadza inne dowody, a następnie wydaje rozstrzygnięcie w postaci wyroku , zasądzające i ustalające wysokość świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka.
Zmiana wysokości alimentów
Co istotne, istnieje możliwość skorygowania wysokości sądownie zasądzonych alimentów. Pojawia się ona w przypadku zmiany stosunków , rozumianej jako zmniejszenie albo całkowite ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentów albo istotne zwiększenie potrzeb uprawnionego. Wskutek wymienionych wyżej zmian zachodzi konieczność skorygowania obowiązku alimentacyjnego poprzez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczenia alimentacyjnego . Należy wówczas wystąpić z pozwem o podwyższenie lub zmniejszenie alimentów do właściwego sądu rejonowego.
Egzekucja alimentów
Na zakończenie pozostaje wskazać, co w przypadku, gdy mimo wydanego wyroku zasądzającego alimenty, osoba zobowiązana do ich płacenia, uchyla się od tego obowiązku. Osoba uprawniona, we wskazanej wyżej sytuacji może wszcząć postępowanie egzekucyjne względem zobowiązanego, zgłaszając się do wybranego przez siebie komornika z wnioskiem o wszczęcie egzekucji .W tym przypadku wierzyciel nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji ani majątku dłużnika. Wówczas to komornik ma obowiązek przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania.
Zapraszamy na konsultacje – alimenty Poznań