Jak złożyć reklamację? Gwarancja i rękojmia – różnice
W dzisiejszym wpisie chciałbym przedstawić różnice między gwarancją, a rękojmią. Niewiele osób wie, że zazwyczaj istnieje możliwość zgłaszania żądań zarówno z tytułu gwarancji, jak i rękojmi. Ale która z nich jest dla nas korzystniejsza? Do kogo zgłosić reklamację, aby wyszło jak najkorzystniej? Na te i podobne pytania odpowiadam poniżej.
Gwarancja i rękojmia – różnice
Gwarancja to zapewnienie producenta danej rzeczy o jakości towaru. Producent nazywany jest również gwarantem. Gwarancja wynika z oświadczenia producenta. Nie jest obowiązkowa.
Rękojmia natomiast to odpowiedzialność, którą ponosi sprzedawca danej rzeczy za jej wady. Rękojmia wynika z przepisów prawa i przysługuje zawsze.
Przykładowo, jeżeli w supermarkecie o nazwie „A” kupujemy suszarkę firmy „B”, to:
supermarket „A” jest sprzedawcą (czyli odpowiada z tytułu rękojmi), a firma „B” jest gwarantem (producentem).
Wszystkie istotne różnice przedstawiam poniżej w formie pytań i odpowiedzi.
1. Kiedy przysługuje gwarancja, a kiedy rękojmia?
- Gwarancja przysługuje tylko wtedy, gdy producent udzieli gwarancji. Nie jest to jego obowiązek. Jeżeli więc kupujemy suszarkę, w pudełku zazwyczaj znajdziemy dokument gwarancyjny. Jeżeli go nie ma – to znaczy, że gwarancja nie została udzielona.
- Rękojmia przysługuje zawsze. Innymi słowy, sprzedawca zawsze odpowiada za wady rzeczy sprzedanej. Oczywiście w trakcie trwania rękojmi.
Możliwe jest zatem, że na dany produkt mamy i gwarancję i rękojmię (i zazwyczaj tak jest).
2. Jak długo trwa gwarancja i rękojmia?
- Gwarancja trwa tak długo, jak ustali to producent (gwarant). Zazwyczaj są to 2 lata, ale często można ją odpłatnie przedłużyć do np. 5 lat. Termin liczony jest od daty zakupu (wydania towaru). Jeżeli termin gwarancji nie jest określony, przyjmuje się, że są to 2 lata od chwili wydania rzeczy kupującemu.
- Rękojmia zawsze trwa 2 lata od chwili wydania towaru. Czyli, jeżeli kupiliśmy suszarkę 10 czerwca 2018 roku, to rękojmia trwa do 10 czerwca 2020 roku.
3. Jakie sytuacje obejmuje gwarancja, a jakie rękojmia?
- Gwarancja obejmuje zdarzenia (sytuacje) wymienione w dokumencie gwarancyjnym. Najczęściej są to wady fizyczne, czyli wszelkie uszkodzenia mechaniczne rzeczy. Często rozszerzona gwarancja może obejmować inne sytuacje, gdy daną rzecz np. zalejemy, czy zniszczymy przypadkowo z naszej winy. Takie opcje są dodatkowo płatne. Jeżeli chcesz znać zakres swojej gwarancji – zajrzyj do dokumentu gwarancyjnego.
- Rękojmia obejmuje wady fizyczne i wady prawne rzeczy. Wady fizyczne to np. brak określonych właściwości (np. suszarka ma mniejszą moc, niż podawał sprzedawca), zmniejszona użyteczność rzeczy (np. nieprzemakalne buty, które przemakają), niekompletność (np. komputer bez zainstalowanego oprogramowania, które miało być zainstalowane). Wady prawne natomiast to np. sytuacje, gdy sprzedana rzecz była obciążona prawem innej osoby (np. zastawem). Podczas zwykłych zakupów w sklepach takie przypadki raczej się nie zdarzają.
4. Czego można żądać z tytułu rękojmi, a czego z tytułu gwarancji?
- Gwarancja daje tylko takie uprawnienia, jakie są wymienione w dokumencie gwarancyjnym. Zazwyczaj jest to naprawa towaru, albo jego wymiana. W tym przypadku to gwarant (producent) decyduje czy rzecz naprawić, czy wymienić na nową.
- W przypadku rękojmi sytuacja wygląda inaczej. To kupujący wybiera sposób naprawienia rzeczy. Ma do wyboru: bezpłatną naprawę lub wymianę towaru na nowy. Jeżeli jednak sprzedawca wskaże, że naprawa lub wymiana jest bardzo kosztowna, albo niemożliwa, można żądać zwrotu zapłaconej ceny.
5. Jak biegnie termin gwarancji i rękojmi np. po wykonanej naprawie?
- Gwarancja (jeżeli jest udzielona) biegnie od początku w razie wymiany lub naprawy istotnej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, powyższe zasady stosuje się odpowiednio do części wymienionej. W innych wypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego – wskutek wady rzeczy objętej gwarancją – konsument nie mógł z rzeczy korzystać (np. czas, który zajęła naprawa).
- Rękojmia zawsze trwa 2 lata od chwili wydania towaru. Jeżeli w trakcie jej trwania naprawimy towar, to i tak skończy się ona w trakcie 2 lat od pierwszego zakupu (odebrania towaru).
Przykładowo, jeżeli kupiliśmy suszarkę 10 czerwca 2012 (z 2 letnią gwarancją) i producent wymienił ją na nową z powodu wad w ramach gwarancji 05 czerwca 2014 roku, to od daty wymiany na nową (05 czerwca 2014 roku) gwarancja ulega wydłużeniu do 05 czerwca 2016 roku. Natomiast rękojmia wygasa z dniem 10 czerwca 2014 roku. Nawet jeżeli suszarkę naprawilibyśmy z tytułu rękojmi to i tak wygasłaby ona 10 czerwca 2014 roku.
6. Do kogo lepiej reklamować towar?
Odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista. To zależy, jakie uprawnienia i terminy przewiduje gwarancja, a jakie rękojmia. Jeżeli chodzi o gwarancję, to jak zawsze, wszystkiego szukamy w dokumencie gwarancyjnym (tzn. co obejmuje gwarancja, jak długo trwa naprawa itp). Natomiast rękojmia jest unormowana prawnie w Kodeksie Cywilnym, zatem uprawnienia i terminy są zawsze takie same, bez względu na osobę sprzedawcy, czy towar. Warto również pamiętać, że gwarancja ulegnie przedłużeniu, jeżeli z jej tytułu naprawimy rzecz.
7. Czy można zgłosić reklamację jednocześnie z tytułu rękojmi i gwarancji?
Przepisy wyraźnie wskazują, że zgłoszenie reklamacji z tytułu rękojmi następuje niezależnie od uprawnień gwarancyjnych. W związku z tym, można zwrócić się z reklamacją zarówno do sprzedawcy jak i producenta. Jeżeli jednak któryś z tych podmiotów wykona swój obowiązek (np. naprawi rzecz), to w tym momencie automatycznie wygasa uprawnienie wobec drugiego podmiotu.
Przykładowo, jeżeli producent naprawi nam rzecz w ramach gwarancji, to nie można zwrócić się do sprzedawcy o obniżenie ceny.
8. Jak zgłosić reklamację? Jak wygląda procedura i ile będzie trwać?
- Procedura reklamacyjna w zakresie gwarancji jest opisana w dokumencie gwarancyjnym. Zazwyczaj trzeba zadzwonić do producenta lub zanieść produkt do jego punktu. Następnie w ciągu określonego terminu podejmuje decyzję, czy rzecz będzie naprawiać / wymieniać, czy odmówi naprawy.
- Jeżeli chodzi o rękojmie, to wszystko możemy znaleźć w ustawie. Po pierwsze, na zgłoszenie szkody (np. zepsucia się rzeczy) mamy 2 lata od chwili wydania nam rzeczy. Jeżeli rzecz zepsuje się później – rękojmia odpada. Dodatkowo, żądanie z tytułu rękojmi musimy zgłosić w ciągu miesiąca od zaistnienia wady. W przypadku, gdy awaria np. nastąpiła 4 sierpnia 2019 roku, mamy czas do 4 września 2019 roku na zgłoszenie się do sprzedawcy. Następnie sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się, czy przyjmuje reklamacje. Jeżeli w ciągu 14 dni nie udzieli nam odpowiedzi, uważa się, że reklamacja została rozpatrzona pozytywnie – zgodnie z naszym żądaniem. Bardzo ważne jest jeszcze to, że jeżeli zgłaszamy żądanie z tytułu rękojmi w ciągu roku od zakupu rzeczy, to istnieje domniemanie mówiące, że rzecz miała wadę już w momencie zakupu. W praktyce oznacza to tyle, że nie musimy udowadniać winy sprzedawcy ani wykazywać wady. Wtedy to ewentualnie sprzedawca musi wskazać, że wada powstała po zakupie.
Rękojmia i gwarancja – podsumowanie
Mam nadzieję, że udało mi się w dosyć prosty sposób opisać gwarancję i rękojmię. Jeżeli mają Państwo jeszcze jakieś pytania, lub konkretne przypadki do omówienia, proszę pytać w komentarzach.
***
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej skontaktuj się ze mną:
Kamil Wasilewski – Adwokat Poznań
k.wasilewski@adwokatwasilewski.pl
503 070 837
Szukasz wsparcia prawnego?
Każdą osobę, która się do mnie zgłosi, traktuję z największą uwagą. Jeśli oczekujesz realnej pomocy bez oceniania, w przyjaznej atmosferze, jestem do Twojej dyspozycji.