Zmiany w prawie spółek 2019

1 marca wchodzi w życie nowelizacja przepisów dotyczących spółek. Najważniejsze zmiany dotyczą spółek kapitałowych (czyli spółek z o.o. oraz akcyjnych). Modyfikacje nie są obszerne, ale z pewnością rozwiązują kilka praktycznych problemów spółek. Opiszę zatem, w sposób jak najprostszy, najważniejsze zmiany w prawie spółek w 2019 roku.

Potwierdzenie umowy zawartej bez umocowania

Na początku chciałbym zwrócić uwagę na zmianę w kodeksie cywilnym. Nowe brzmienie art. 39 wskazuje, że w przypadku, gdy umowę zawrze organ spółki, który nie miał umocowania do jej reprezentowania lub przekroczy zakres tego umocowania, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez spółkę. Druga strona umowy może wyznaczyć odpowiedni termin do potwierdzenia takiej umowy. Jeżeli nie zostanie ona potwierdzona, uważa się, że umowa nigdy nie została zawarta. Natomiast ten, kto zawarł umowę nie mając umocowania, musi zwrócić wszystko co uzyskał od drugiej strony w ramach umowy. Ponadto jest zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z tego, że zawarł umowę wiedząc o braku umocowania.

Z kolei czynności jednostronne podjęte przez organ niemający umocowania są nieważne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w imieniu spółki, zgodzi się na działanie bez umocowania. Wtedy stosujemy regulacje powyższe, tj. istnieje możliwość wyznaczenia terminu do potwierdzenia czynności przez spółkę.

Wypłata dywidendy i zwrot zaliczek

Kolejna zmiana w prawie spółek dotyczy ustalania dnia dywidendy. Po zmianach, jeżeli uchwała wspólników nie wyznacza tego dnia, dniem dywidendy jest dzień powzięcia uchwały o podziale zysku. Analogiczna regulacja zostanie wprowadzona w odniesieniu do dnia wypłaty dywidendy. Jeżeli zgromadzenie wspólników nie określi terminu jej wypłaty, powinna ona nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy.

Nowe przepisy wprowadzają również obowiązek zwrotu zaliczki wypłaconej wspólnikom na poczet dywidendy. Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy spółka:

• odnotuje stratę (wtedy wspólnicy zwracają całość zaliczki),
• wypracuje zysk mniejszy od wypłaconych wspólnikom zaliczek (wtedy powstaje obowiązek zwrotu częśći zaliczki w wysokości przekraczającej przypadający wspólnikowi zysk za dany rok obrotowy).

Rezygnacja ostatniego członka zarządu

Nowelizacja wprowadza także przepisy, które regulują sytuację rezygnacji przez ostatniego członka zarządu. Do tej pory ustawa nie precyzowała, komu powinna być złożona taka rezygnacja. Po zmianach, jeżeli członek zarządu chce zrezygnować (a pozostałe mandaty w zarządzie nie są obsadzone), składa on rezygnację na ręce wspólników, zwołując ich zgromadzenie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W zaproszeniu na zgromadzenie musi znaleźć się również oświadczenie o rezygnacji. Jest ona skuteczna z dniem następnym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników. Powyższe regulacje dotyczą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W spółce akcyjnej wprowadzono analogiczne uregulowania. Z tym, że ostatni członek zarządu składa rezygnację radzie nadzorczej. Natomiast, gdy w radzie nazdorczej nie ma obsadzonych mandatów, rezygnację składa akcjonariuszom, zwołując ich walne zgromadzenie, chyba, że statut spółki mówi inaczej. Ogłoszenie o walnym zgromadzeniu musi zawierać oświadczenie o rezygnacji, która jest skuteczna dzień po zgromadzeniu.

Pozostałe zmiany w prawie spółek w 2019 roku

Powyżej opisałem najważniejsze zmiany. Teraz chciałbym wymienić drobniejsze regulacje, które również ulegną modyfikacji od 1 marca.

Pozostałe zmiany w spółkach osobowych:

1. W przypadku spółki partnerskiej dodano postanowienie, że członkiem zarządu jest co najmniej jeden partner, a może być nim również osoba trzecia.
2. Komplementariusz ma prawo wypowiedzieć umowę spółki i z niej wystąpić w każdym czasie, bez względu na to, czy statut o tym wspomina.

Pozostałe zmiany w spółkach kapitałowych:

1. Zmiana umowy spółki z o. o. w organizacji wymaga zawarcia umowy przez wszystkich wspólników. Nie dotyczy to sytuacji, gdy spółka została zawarta przy użyciu wzorca umowy.
2. Dopuszczono pisemne głosowanie w sprawach będących przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Jednakże sprzeciw chociażby jednego wspólnika będzie skutkował koniecznością podjęcia odpowiedniej uchwały podczas zgromadzenia.
3. Zwołujący może odwołać zgromadzenie wspólników, z tym, że wspólnik lub wspólnicy, którzy zażądali zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, mają wyłączne prawo do jego odwołania.
4. Sposób reprezentacji spółki w likwidacji określa się w umowie spółki, uchwale wspólników albo orzeczeniu sądu. W każdym przypadku sąd może zmienić sposób reprezentacji spółki w likwidacji.
5. Spółka, która w toku postępowania o prawo objęte wydzielonym majątkiem, nabyła w wyniku podziału przez wydzielenie część majątku spółki dzielonej, wstępuje do postępowania o to prawo w miejsce spółki dzielonej bez potrzeby uzyskania zgody strony przeciwnej.

Zmiany w prawie spółek 2019 – podsumowanie

Wydaje się, że przedstawione wyżej zmiany powinny usprawnić pracę spółek. Wprowadzane przepisy są bowiem odpowiedzią na praktyczne problemy przedsiębiorstw. Do tej pory przepisy nie regulowały w sposób prawidłowy chociażby kwestii związanej z potwierdzaniem umowy zawartej przez nieprawidłowy umocowany organ. Praktyka pokaże, czy nadchodzące zmiany w prawie spółek wyeliminują problemy w tej materii.