Nowelizacja kpc 2019 – zmiany dla biznesu

Już 21 sierpnia br. wejdzie w życie duża zmiana kodeksu postępowania cywilnego. Jest to jedna z największych nowelizacji procedury cywilnej od lat. Jedną z kluczowych nowości jest przywrócenie odrębnej procedury gospodarczej dla przedsiębiorców. Pisałem jednak już o niej na blogu kilka tygodni temu. Wpis można przeczytać TUTAJ. Dzisiaj chciałbym skupić się na pozostałych zmianach. Postaram się wymienić wszystkie istotne modyfikacje przepisów z punktu widzenia przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany w kpc dla biznesu

  • Nieodebranie pisma nie skutkuje już uznaniem go za doręczone. Do tej pory, jeżeli pozwany otrzymał dwukrotnie awizo, a mimo to nie odebrał przesyłki z sądu, sąd mógł uznać pismo za doręczone. Po wejściu w życie nowelizacji, w takiej sytuacji sąd zobowiąże powoda do doręczenia pisma za pośrednictwem komornika. „Usługa” będzie płatna – 60 zł. Jeżeli komornikowi nie uda się pisma doręczyć, będzie można zlecić mu ustalenie aktualnego adresu zamieszkania dłużnika. To kolejny koszt – 40 zł. W przypadku, gdyby działania komornika okazały się nieskuteczne, powód może przedstawić dowód potwierdzający aktualny adres pozwanego. Jeżeli tego nie zrobi, sąd będzie mógł zawiesić postępowanie.
  • Ograniczona możliwość korzystania z zarzutu potrącenia. Nowe przepisy zakładają, że potrącenie może nastąpić tylko wtedy, gdy roszczenie pozwanego wobec powoda jest niesporne, udowodnione dokumentem, albo pochodzi z tego samego stosunku co roszczenie dochodzone pozwem. W każdym innym przypadku należy wytoczyć odrębne powództwo.
  • Odpłatne i krótsze uzasadnienia. Po pierwsze wniosek o sporządzenie uzasadnienia będzie podlegać opłacie w kwocie 100 zł. Opłata będzie zaliczana na poczet apelacji (jeżeli strona zdecyduje się ją wnieść). Po drugie strona składająca taki wniosek będzie musiała wskazać, czy uzasadnienie ma dotyczyć całego wyroku, czy tylko jego części (tej, od której chce się odwołać). Uzasadnienia mają być z kolei krótsze i pozbawione cytowania orzecznictwa, doktryny, treści dokumentów, czy zeznań świadków.
  • Koszty sądowe w górę. Jest to jedna z najbardziej dotkliwych zmian dla przedsiębiorców, szczególnie tych, którzy (niestety) są zmuszeni prowadzić wiele spraw sądowych. Maksymalna kwota opłaty stałej (w sprawach o prawa niemajątkowe) wzrosła z 5 do 10 tys. złotych. Natomiast przy sprawach o prawa majątkowe wprowadzono następujące zmiany:
    • sprawy do 20 tys. złotych – do tej pory pobierano opłatę w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, nie mniej niż 30 zł. Obecnie wprowadzono widełki opłat:
      • 30 zł – od wartość sporu do 500 złotych;
      • 100 zł – w sporach o  ponad 500 złotych do 1 500 złotych;
      • 200 zł – w sporach o ponad 1 500 złotych do 4 000 złotych;
      • 400 zł – w sporach o ponad 4 000 złotych do 7 500 złotych;
      • 500 zł – w sporach o  ponad 7 500 złotych do 10 000 złotych;
      • 750 zł  – w sporach o ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych;
      • 1000 zł – w sporach o  ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych.
    • sprawy powyżej 20 tys. złotych – tu wprowadzono opłaty w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, i nie więcej niż 200 000 złotych (przed nowelizacją było to 100 000 zł).
  • Również koszty zawezwania do próby ugodowej wzrosną. Z 40 zł (lub 300 zł w sprawach o ponad 10 tys. złotych) do 1/4 opłaty od pozwu.
  • Pozytywną zmianą (lecz o niewielkiej wartości majątkowej) dla przedsiębiorców w zakresie kosztów może być fakt, że zniesiona zostanie opłata za wydanie pierwszego tytułu wykonawczego.

Inne zmiany w procedurze cywilnej 2019

  • Obowiązkowa odpowiedź na pozew. Na pozew będzie trzeba odpowiedzieć w terminie zakreślonym przez sąd (nie krótszym niż 2 tygodnie). W przypadku braku odpowiedzi na pozew, sąd będzie mógł wydać wyrok zaoczny.
  • Posiedzenie przygotowawcze. Sąd w pierwszej kolejności będzie starał się nakłonić strony do polubownego zakończenia sporu. Jeżeli to się nie powiedzie, wspólnie ze stronami ma opracować tzw. plan rozprawy. Ma on zawierać m.in.: żądania stron, sporne fakty, terminy posiedzeń, czynności w sprawie, a także kolejność i terminy przeprowadzenia dowodów. Dodatkowo ma wskazywać datę zamknięcia rozprawy i wydania orzeczenia kończącego sprawę. 
  • Wydanie rozstrzygnięcia jak najszybciej. Więcej niż jedno posiedzenie ma być wyznaczane tylko w tych sprawach, w których jest to konieczne, (gdy, np. na jednym posiedzeniu nie da się przeprowadzić wszystkich dowodów). Kolejne posiedzenia mają jednak odbywać się dzień po dniu, a jeżeli nie jest to możliwe – tak, aby upływ czasu pomiędzy nimi nie był nadmierny.
  • Przeciwdziałanie przeciąganiu postępowania. W celu przyspieszenia postępowania wprowadzono generalną zasadę nadużycia prawa procesowego. Ma ona polegać na zakazie korzystania z uprawnień procesowych niezgodnie z celem, dla których je ustanowiono. Jeżeli sąd stwierdzi, że strona dopuściła się takiego działania, będzie mógł wymierzyć jej grzywnę i obowiązek zwrotu kosztów procesu wyższych, niż wynikałoby to z rodzaju sprawy. Na wniosek drugiej strony będzie mógł przyznać również podwyższone koszty procesu lub zwiększyć stopę zasądzonych odsetek. Za czynności powodujące przedłużenie postępowania będzie również uznane składanie drugich i kolejnych zażaleń przez tę samą stronę na to samo postanowienie.
  • Zażalenia poziome. Zażalenia na takie postanowienia jak: odmowę zwolnienia od kosztów, nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności, wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia, skazanie świadka, biegłego czy strony na grzywnę, skargi na czynności referendarza czy oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego mają być teraz rozpatrywane przez ten sam sąd w innym składzie, a nie jak dotychczas przez sąd II instancji.
  • Brak ogłoszenia wyroku w przypadku nieobecności stron. Jeżeli na posiedzeniu nikt się nie pojawi, sędzia nie będzie ogłaszał wyroku. Będzie on uznany za ogłoszony z chwilą zakończenia postępowania.

Podsumowanie zmian w kpc – 2019

Jak widać, zmiany w procedurze cywilnej są naprawdę szerokie. Ustawodawca podkreśla, że nowelizacja ma na celu przyspieszenie pracy sądów, a także większą ochronę praw pozwanych. Część ze zmian faktycznie wydaje się bardzo obiecujących. Ich skuteczność będziemy mogli ocenić dopiero za kilkanaście miesięcy. Wtedy przekonamy się, jak sędziowie, prawnicy oraz strony postępowania zaadaptowali się do „nowości” w procedurze cywilnej.

***

Adwokat Poznań

Mam nadzieję, że artykuł okazał się dla Ciebie przydatny. Jeżeli tak było, polub moją stronę na Facebooku – Adwokat Kamil Wasilewski. Dla Ciebie to tylko chwila, a dla mnie potwierdzenie, że moja praca jest wartościowa i przydatna. Jeżeli masz jakieś pytania odnośnie wpisu, służę pomocą.

Szukasz wsparcia prawnego?
Każdą osobę, która się do mnie zgłosi, traktuję z największą uwagą. Jeśli oczekujesz realnej pomocy bez oceniania, w przyjaznej atmosferze, jestem do Twojej dyspozycji.