Odrzucenie spadku przez małoletniego — czy jest możliwe?

Małoletni, który nie ukończył 18 lat, nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych. W kontekście bycia spadkobiercą oznacza to tyle, że nie może on samodzielnie odrzucić spadku. Niezbędna w tym przypadku jest pomoc jego rodziców lub opiekunów prawnych, którzy zabezpieczą interesy swojego dziecka. Więcej na ten temat w tym artykule.

Dziedziczenie i odrzucenie spadku w prawie polskim

W polskim prawie występują dwa rodzaje dziedziczenia:

• ustawowe (gdy spadkodawca nie sporządził testamentu) oraz
• testamentowe (gdy spadkodawca sporządził testament i powołał w nim spadkobierców do dziedziczenia).

Spadkobierca, czyli osoba, która ma odziedziczyć spadek, musi w chwili otwarcia spadku mieć zdolność prawną, a więc żyć lub być dopiero poczętym i urodzić się żywym. Nie ma tutaj jednak znaczenia wiek spadkobiercy, ponieważ może nim zostać nawet jeszcze nieurodzone dziecko.
Skoro dziecko nie może samo spadku odrzucić – w jaki sposób go dziedziczy? Otóż małoletni może odziedziczyć spadek jako zstępny w linii prostej, tj. jako dziecko, wnuk, prawnuk, a także w linii bocznej.

Odrzucenie spadku przez rodziców małoletniego

Istotną kwestię odgrywa w tym przypadku dopełnienie przez rodziców wszelkich formalności, które pozwolą na zabezpieczenie małoletniego jeszcze dziecka. Jak wiadomo, w skład masy spadkowej, czyli całego spadku, wchodzą nie tylko aktywa, ale także pasywa, czyli długi, które niekiedy przewyższają wysokość aktywów. W takiej sytuacji rodzice osoby niepełnoletniej najczęściej decydują o odrzuceniu spadku.

Istotne jest, aby pamiętać, że jeżeli rodzic odrzuca spadek po swoim krewnym, to powinien zawsze bezwzględnie dopełnić wszelkich formalności, aby odrzucić też spadek w imieniu swojego dziecka. Nie może tego zrobić sam – potrzebna do tego będzie zgoda sądu rodzinnego. Konieczne jest wówczas złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego, a potem złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem lub notariuszem.

Kto i jak może odrzucić spadek w imieniu dziecka?

Spadek w imieniu małoletniego dziecka może odrzucić jeden z rodziców lub oboje. Jeżeli dziecko nie ma rodziców, obowiązek ten należy do jego opiekunów prawnych. Należy jednak wcześniej uzyskać stosowną zgodę w sądzie, ponieważ odrzucenie spadku jest czynnością przekraczająca zwyczajne zadania wynikające z tego typu opieki.

Jak napisać wniosek o odrzucenie spadku w imieniu dziecka?

Nie istnieje żaden uniwersalny wzór, który należy zastosować, żeby napisać wniosek o odrzucenie spadku w imieniu dziecka. A właściwie — wniosek o zgodę/zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Istnieje jednak pewien schemat czy standardy, których należy się trzymać, aby wniosek spełniał swoje zadanie i wywołał pożądane skutki prawne.

Formułując uzasadnienie wniosku, należy skupić się na kilku podstawowych kwestiach, tj. powołać się na:

• kolejność dziedziczenia, czyli w jaki sposób małoletni stał się spadkobiercą,
• interes dziecka w odrzuceniu spadku, np. że pasywa przewyższają wysokość aktywów,
• majątek i długi spadkodawcy,
• kontakty dziecka ze spadkodawcą, np. że dziecko nigdy nie miało kontaktu ze spadkodawcą,
• inne ważne okoliczności.

Jaki jest termin na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka?

Polskie prawo wprost określa termin na odrzucenie spadku przez – a raczej w imieniu – małoletniego dziecka. Wynosi on 6 miesięcy. Termin ten liczy się, od dnia, w którym małoletni, czyli jego rodzice, dowiedzieli się o tym, że ich dziecko jest powołane do spadku.
Najczęściej decyzje odnośnie przyjęcia bądź odrzucenia spadku podejmowane są dość szybko, więc zwykle jest to czas wystarczający na podjęcie odpowiednich kroków.